Od Straży Obywatelskich do Policji. Służby porządkowe na ziemiach polskich w XX wieku
czwartek, 14, maj 2015
pod red. Ryszarda Łaszewskiego, Bolesława Sprengla
ISBN 978-83-88500-94-7
Włocławek 2007
format B5
s. 210
(nakład wyczerpany)
Publikacja stanowi zbiór 14 artykułów obejmujących problematykę historii służb policyjnych na ziemiach polskich od początku pierwszej wojny światowej do czasów współczesnych. Prace ułożone są w porządku chronologicznym.
Większość prac dotyczy powstania i działalności lokalnych formacji policyjnych w różnych regionach kraju, zwłaszcza w okresie odbudowywania państwowości polskiej w czasie pierwszej wojny światowej i po jej zakończeniu. Są to prace: Polskie formacje porządkowe na Lubelszczyźnie w latach pierwszej wojny światowej (Z. Siemak), Milicja Miejska miasta stołecznego Warszawy (G. Gryz), Geneza i organizacja Policji Państwowej w Wielkopolsce i na Pomorzu w latach 1919–1922 (J. Kutta), Straże obywatelskie na Śląsku Cieszyńskim w latach 1918–1922 (B. Kayzer), Organizacja bezpieczeństwa publicznego w Częstochowie w latach 1918–1919 (J. Foltyński), Policja Państwowa na Tarnopolszczyźnie w latach 1921–1939 (R. Litwiński).
Odrębną grupę stanowią teksty poświęcone wybranym aspektom działalności Policji Państwowej: Od misji dworcowych do policji kobiecej (P. Gołdyn), Doszkalanie funkcjonariuszy Policji Państwowej w jednostkach wykonawczych (1919–1928) (A. Pepłoński, S. Kozdrowski), Z dziejów udziału Policji Państwowej w pracach Międzynarodowej Komisji Policji Kryminalnej w latach 1923–1939 (zarys problematyki) (B. Sprengel), Zadania organów administracji ogólnej w II Rzeczypospolitej w zakresie bezpieczeństwa publicznego na przykładzie województwa pomorskiego (J. Pawłowski).
Dwa materiały poświęcone są policji niemieckiej: Gdańska policja kryminalna w świetle statystyk. Przyczynek do dziejów policji Wolnego Miasta Gdańska (P. Semków), Policja niemiecka na Kujawach wschodnich w latach 1939–1945 (B. Ziółkowski).
Okresu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczy artykuł P. Majera pt. Trzy projekty — próby wprowadzenia Milicji Obywatelskiej na grunt prawa stanowionego w okresie wrzesień 1944–kwiecień 1945.
Analizy pierwszych piętnastu lat historii Policji dokonał A. Misiuk w artykule pt. Policja 1990–2005.
Większość prezentowanych w tomie artykułów dotyczy spraw dotychczas pomijanych w polskiej literaturze przedmiotu, bądź przedstawia je znacznie szerzej, albo też w nowym ujęciu. Dzięki temu publikacja poszerza dotychczasową wiedzę o dziejach i roli służb policyjnych w najnowszej historii Polski.